Bạn đã bao giờ nghe đến cụm từ “hàng quá cảnh” chưa? Nghe có vẻ hơi “lạ tai” đúng không? Thực tế, đây là một hình thức vận chuyển hàng hóa khá phổ biến trong thương mại quốc tế, đặc biệt là khi chúng ta giao thương với các nước láng giềng như Campuchia. Vậy thì, thủ tục làm hàng quá cảnh đi Campuchia có gì đặc biệt, và chúng ta cần chuẩn bị những gì? Hãy cùng nhau khám phá ngay thôi!
Hàng quá cảnh là gì? “Giải mã” khái niệm một cách dễ hiểu
Để bắt đầu, chúng ta cần hiểu rõ hàng quá cảnh là gì đã nhỉ? Bạn cứ hình dung thế này: Bạn muốn gửi một món quà từ Việt Nam sang một nước thứ ba, ví dụ như Thái Lan, nhưng đường đi ngắn nhất lại phải đi qua lãnh thổ Campuchia. Trong trường hợp này, món quà của bạn sẽ được xem là hàng quá cảnh khi nó đi qua Campuchia.

Nói một cách chính xác hơn, hàng hóa quá cảnh là hàng hóa thuộc sở hữu của tổ chức, cá nhân ở nước ngoài, được vận chuyển qua lãnh thổ Việt Nam để đến một nước khác. Trong quá trình quá cảnh này, hàng hóa sẽ chịu sự giám sát của hải quan Việt Nam, nhưng không chịu thuế nhập khẩu và thuế xuất khẩu của Việt Nam.
Ví dụ dễ hiểu:
Một công ty ở Hàn Quốc muốn xuất khẩu lô hàng điện tử sang Thái Lan. Để tiết kiệm thời gian và chi phí vận chuyển, công ty này quyết định vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ, đi qua lãnh thổ Việt Nam và Campuchia trước khi đến Thái Lan. Trong trường hợp này, lô hàng điện tử từ Hàn Quốc sẽ được xem là hàng quá cảnh khi đi qua Việt Nam và Campuchia.
Các hình thức quá cảnh hàng hóa đi Campuchia phổ biến hiện nay
Khi nói đến quá cảnh hàng hóa đi Campuchia, chúng ta có thể lựa chọn nhiều hình thức vận chuyển khác nhau, tùy thuộc vào loại hàng hóa, thời gian và chi phí. Dưới đây là một số hình thức quá cảnh phổ biến nhất:
1. Quá cảnh đường bộ

Đây là hình thức phổ biến nhất khi vận chuyển hàng hóa quá cảnh đi Campuchia. Hàng hóa sẽ được vận chuyển bằng xe tải hoặc container, đi qua các cửa khẩu đường bộ giữa Việt Nam và Campuchia, như Mộc Bài (Tây Ninh) – Bavet (Svay Rieng), Xa Mát (Tây Ninh) – Trapeang Phlong (Kampong Cham), Tịnh Biên (An Giang) – Phnom Den (Takeo), Hà Tiên (Kiên Giang) – Prek Chak (Kampot).
Ưu điểm:
- Chi phí thường thấp hơn so với các hình thức khác.
- Thời gian vận chuyển tương đối nhanh chóng, đặc biệt là đối với các tuyến đường ngắn.
- Linh hoạt trong việc vận chuyển nhiều loại hàng hóa khác nhau.
Nhược điểm:
- Phụ thuộc vào điều kiện đường xá và tình hình giao thông tại cửa khẩu.
- Có thể gặp khó khăn trong việc vận chuyển hàng hóa cồng kềnh, quá khổ, quá tải.
2. Quá cảnh đường biển
Hình thức này thường được áp dụng cho các lô hàng lớn, số lượng nhiều và không yêu cầu thời gian giao hàng quá gấp. Hàng hóa sẽ được vận chuyển bằng tàu biển đến các cảng biển của Việt Nam (ví dụ như cảng Cát Lái – TP.HCM, cảng Cái Mép – Bà Rịa Vũng Tàu, cảng Đà Nẵng), sau đó được chuyển tải và vận chuyển tiếp bằng đường bộ hoặc đường sông sang Campuchia.
Ưu điểm:
- Vận chuyển được khối lượng hàng hóa lớn.
- Chi phí vận chuyển có thể rẻ hơn so với đường bộ đối với hàng hóa số lượng lớn.
Nhược điểm:
- Thời gian vận chuyển thường dài hơn so với đường bộ.
- Phức tạp hơn trong việc chuyển tải và làm thủ tục tại cảng biển.
- Chi phí phát sinh tại cảng biển có thể cao.
3. Quá cảnh kết hợp
Đây là hình thức kết hợp giữa đường biển và đường bộ, hoặc đường biển và đường sông. Ví dụ, hàng hóa có thể được vận chuyển bằng tàu biển đến cảng biển Việt Nam, sau đó được chuyển sang xe tải để vận chuyển tiếp đến Campuchia qua cửa khẩu đường bộ. Hoặc hàng hóa có thể được vận chuyển bằng tàu biển đến cảng sông ở Việt Nam, rồi tiếp tục được vận chuyển bằng sà lan hoặc tàu nhỏ sang Campuchia theo đường sông.

Ưu điểm:
- Tối ưu hóa chi phí và thời gian vận chuyển tùy theo từng loại hàng hóa và tuyến đường.
- Linh hoạt trong việc lựa chọn phương thức vận chuyển phù hợp.
Nhược điểm:
- Phức tạp hơn trong việc điều phối và quản lý các phương thức vận chuyển khác nhau.
- Yêu cầu kinh nghiệm và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan.
Thủ tục làm hàng quá cảnh đi Campuchia chi tiết A-Z: “Cầm tay chỉ việc” từng bước
Vậy là chúng ta đã hiểu rõ về hàng quá cảnh và các hình thức vận chuyển phổ biến rồi. Bây giờ, chúng ta sẽ cùng nhau đi vào phần quan trọng nhất, đó chính là thủ tục làm hàng quá cảnh đi Campuchia. Đừng lo lắng nếu bạn cảm thấy “ngợp” nhé, vì mình sẽ chia nhỏ quy trình này thành từng bước cụ thể, dễ thực hiện, như thể mình đang “cầm tay chỉ việc” cho bạn vậy.
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ, chứng từ – “Vạn sự khởi đầu nan, chuẩn bị kỹ càng, thành công dễ dàng”
Giống như bất kỳ thủ tục hải quan nào khác, việc chuẩn bị đầy đủ và chính xác hồ sơ, chứng từ là bước đầu tiên và vô cùng quan trọng. Nếu hồ sơ của bạn “có vấn đề”, thì chắc chắn sẽ gặp rắc rối và kéo dài thời gian làm thủ tục đấy. Vậy thì, chúng ta cần chuẩn bị những giấy tờ gì?
- Tờ khai hải quan hàng hóa quá cảnh: Đây là “giấy thông hành” quan trọng nhất cho lô hàng quá cảnh của bạn. Bạn cần khai báo đầy đủ và chính xác thông tin về hàng hóa, người gửi, người nhận, phương tiện vận chuyển, tuyến đường quá cảnh, v.v. Tờ khai này có thể được khai báo điện tử hoặc giấy, tùy theo quy định của từng cửa khẩu.
- Giấy phép quá cảnh hàng hóa (nếu có): Đối với một số loại hàng hóa đặc biệt (ví dụ như hàng hóa thuộc danh mục cấm xuất nhập khẩu, hàng hóa có điều kiện), bạn có thể cần phải xin giấy phép quá cảnh từ cơ quan có thẩm quyền trước khi làm thủ tục hải quan. Hãy kiểm tra kỹ xem lô hàng của bạn có thuộc trường hợp này không nhé.
- Hợp đồng vận chuyển hàng hóa quá cảnh: Chứng từ này thể hiện thỏa thuận giữa bạn và đơn vị vận chuyển về việc vận chuyển hàng hóa quá cảnh. Trong hợp đồng cần ghi rõ thông tin về hàng hóa, tuyến đường, trách nhiệm của các bên, v.v.
- Giấy tờ vận tải: Tùy thuộc vào hình thức vận chuyển, bạn cần chuẩn bị các giấy tờ vận tải phù hợp, ví dụ như:
- Đường bộ: Vận đơn đường bộ (Bill of Lading – B/L), Giấy phép vận tải liên vận Việt Nam – Campuchia (nếu có).
- Đường biển: Vận đơn đường biển (B/L), Lệnh giao hàng (Delivery Order – D/O).
- Đường sông: Vận đơn đường sông.
- Hóa đơn thương mại (Commercial Invoice): Mặc dù hàng quá cảnh không chịu thuế nhập khẩu, nhưng hóa đơn thương mại vẫn cần thiết để xác định giá trị hàng hóa và mục đích thương mại.
- Phiếu đóng gói hàng hóa (Packing List): Giúp hải quan kiểm tra và đối chiếu số lượng, chủng loại hàng hóa thực tế với khai báo trên tờ khai.
- Các chứng từ khác (nếu có): Tùy thuộc vào loại hàng hóa và yêu cầu của cơ quan hải quan, bạn có thể cần phải chuẩn bị thêm một số chứng từ khác, ví dụ như:
- Giấy chứng nhận xuất xứ (Certificate of Origin – C/O): Nếu hàng hóa của bạn được hưởng ưu đãi thuế quan theo các hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa Việt Nam và Campuchia (trong trường hợp quá cảnh ngược lại).
- Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật, động vật: Đối với hàng hóa là thực phẩm, nông sản, động vật sống.
- Giấy chứng nhận chất lượng (Certificate of Quality – C/Q), Giấy chứng nhận hợp quy (Certificate of Conformity – C/C): Đối với một số loại hàng hóa đặc biệt theo quy định.
Lời khuyên “nhỏ nhưng có võ”: Hãy chuẩn bị hồ sơ, chứng từ càng sớm càng tốt, và kiểm tra kỹ lưỡng tính chính xác và đầy đủ của chúng trước khi nộp cho cơ quan hải quan. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại hỏi ý kiến của các chuyên gia hải quan hoặc đơn vị dịch vụ logistics để được tư vấn và hỗ trợ nhé.
Bước 2: Khai báo hải quan – “Khai đúng, khai đủ, thủ tục nhẹ nhàng”
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, chứng từ, bước tiếp theo là khai báo hải quan. Bạn có thể lựa chọn khai báo hải quan điện tử hoặc khai báo giấy, tùy theo quy định của từng cửa khẩu và điều kiện thực tế.
- Khai báo hải quan điện tử: Đây là hình thức khai báo phổ biến và được khuyến khích hiện nay, vì nó nhanh chóng, tiện lợi và giảm thiểu sai sót. Bạn cần có chữ ký số và phần mềm khai báo hải quan điện tử để thực hiện khai báo. Thông tin tờ khai sẽ được truyền trực tiếp đến hệ thống hải quan, giúp tiết kiệm thời gian và giảm thiểu giấy tờ.
- Khai báo hải quan giấy: Hình thức này thường được áp dụng trong trường hợp cửa khẩu chưa triển khai hệ thống khai báo điện tử, hoặc doanh nghiệp chưa đủ điều kiện khai báo điện tử. Bạn cần in tờ khai hải quan và nộp kèm hồ sơ, chứng từ tại chi cục hải quan cửa khẩu.
Địa điểm khai báo hải quan:
- Cửa khẩu đường bộ: Chi cục Hải quan cửa khẩu đường bộ nơi hàng hóa nhập cảnh vào Việt Nam (ví dụ: Chi cục Hải quan cửa khẩu Mộc Bài, Chi cục Hải quan cửa khẩu Tịnh Biên, v.v.).
- Cảng biển: Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng biển nơi hàng hóa nhập cảnh vào Việt Nam (ví dụ: Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng, v.v.).
Thông tin cần khai báo trên tờ khai hải quan:
- Thông tin về người отправитель (người gửi hàng), người nhận hàng (người nhận hàng cuối cùng tại Campuchia hoặc nước thứ ba).
- Thông tin về hàng hóa: Tên hàng, mã HS (mã phân loại hàng hóa), số lượng, trọng lượng, trị giá, xuất xứ, v.v.
- Thông tin về vận chuyển: Phương tiện vận chuyển, số hiệu chuyến tàu/xe, cửa khẩu nhập cảnh, cửa khẩu xuất cảnh (khỏi Việt Nam), tuyến đường quá cảnh, v.v.
- Các thông tin khác theo yêu cầu của tờ khai.
Lưu ý: Hãy khai báo trung thực và chính xác tất cả các thông tin trên tờ khai hải quan. Sai sót trong khai báo có thể dẫn đến chậm trễ thủ tục, bị phạt hoặc thậm chí bị tịch thu hàng hóa. Nếu bạn không chắc chắn về thông tin nào, hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia hải quan trước khi khai báo nhé.
Bước 3: Kiểm tra và giám sát hải quan – “Mắt thần” hải quan luôn dõi theo
Sau khi khai báo hải quan thành công, lô hàng của bạn sẽ được đưa vào diện kiểm tra và giám sát hải quan. Mục đích của việc này là để đảm bảo rằng hàng hóa quá cảnh được vận chuyển đúng tuyến đường, đúng số lượng, chủng loại như khai báo, và không có hành vi gian lận thương mại, buôn lậu, v.v.
Các hình thức kiểm tra hải quan:
- Kiểm tra hồ sơ: Hải quan sẽ kiểm tra tính đầy đủ, hợp lệ và chính xác của hồ sơ, chứng từ mà bạn đã nộp.
- Kiểm tra thực tế hàng hóa: Tùy theo mức độ rủi ro và quy định của hải quan, lô hàng của bạn có thể bị kiểm tra thực tế hàng hóa. Việc kiểm tra có thể được thực hiện bằng phương pháp thủ công (mở container, kiểm đếm, đối chiếu) hoặc bằng máy móc (máy soi container, máy quét).
Giám sát hải quan:
Trong suốt quá trình vận chuyển hàng hóa quá cảnh trên lãnh thổ Việt Nam, lô hàng của bạn sẽ chịu sự giám sát chặt chẽ của hải quan. Hải quan có thể áp dụng các biện pháp giám sát khác nhau, ví dụ như:
- Niêm phong hải quan: Container hoặc phương tiện vận chuyển hàng hóa sẽ được niêm phong bằng seal hải quan để đảm bảo hàng hóa không bị can thiệp trong quá trình vận chuyển.
- Giám sát bằng định vị GPS: Đối với một số loại hàng hóa đặc biệt hoặc tuyến đường nhạy cảm, hải quan có thể yêu cầu gắn thiết bị định vị GPS để theo dõi lộ trình vận chuyển của phương tiện.
- Tuần tra, kiểm soát: Lực lượng hải quan sẽ tăng cường tuần tra, kiểm soát trên các tuyến đường quá cảnh để phát hiện và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật.
Lưu ý: Hãy hợp tác chặt chẽ với cơ quan hải quan trong quá trình kiểm tra và giám sát. Cung cấp đầy đủ thông tin và tạo điều kiện thuận lợi để hải quan thực hiện nhiệm vụ. Nếu có bất kỳ yêu cầu kiểm tra nào từ hải quan, hãy thực hiện nghiêm túc và đúng quy định.
Bước 4: Thông quan và vận chuyển hàng đến Campuchia – “Về đích thành công, hàng hóa an toàn”
Sau khi hoàn tất các thủ tục kiểm tra và giám sát hải quan, nếu không có vấn đề gì phát sinh, lô hàng của bạn sẽ được thông quan để tiếp tục vận chuyển đến Campuchia. Bạn sẽ nhận được xác nhận thông quan từ cơ quan hải quan, và có thể tiến hành các thủ tục tiếp theo để vận chuyển hàng hóa qua biên giới.
Thủ tục tại cửa khẩu xuất cảnh (khỏi Việt Nam):
- Xuất trình xác nhận thông quan và các giấy tờ liên quan cho chi cục hải quan cửa khẩu xuất cảnh.
- Thực hiện các thủ tục hải quan xuất cảnh theo quy định (nếu có).
- Vận chuyển hàng hóa qua biên giới sang Campuchia.
Vận chuyển hàng hóa đến Campuchia:
Sau khi hàng hóa đã qua biên giới Việt Nam – Campuchia, bạn cần tiếp tục thực hiện các thủ tục nhập khẩu tại Campuchia theo quy định của pháp luật Campuchia. Thông thường, bạn sẽ cần phải làm việc với công ty logistics hoặc đại lý hải quan tại Campuchia để được hỗ trợ về thủ tục này.
Lời khuyên “chốt hạ”: Hãy lựa chọn đơn vị vận chuyển uy tín, có kinh nghiệm trong việc vận chuyển hàng quá cảnh đi Campuchia. Họ sẽ giúp bạn hoàn thành các thủ tục hải quan một cách nhanh chóng, thuận lợi, và đảm bảo an toàn cho hàng hóa của bạn trong suốt quá trình vận chuyển.
Các lưu ý quan trọng khi làm thủ tục hàng quá cảnh đi Campuchia – “Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng”
Để quá trình làm thủ tục hàng quá cảnh đi Campuchia diễn ra suôn sẻ và thành công, bạn cần lưu ý một số điểm quan trọng sau đây:

- Nắm vững quy định pháp luật: Luôn cập nhật và tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành của cả Việt Nam và Campuchia về hàng hóa quá cảnh, thủ tục hải quan, kiểm tra chuyên ngành, v.v. Các quy định này có thể thay đổi theo thời gian, vì vậy việc cập nhật thường xuyên là vô cùng quan trọng.
- Xác định rõ loại hàng hóa: Xác định chính xác loại hàng hóa của bạn, mã HS, xuất xứ, giá trị, v.v. Điều này giúp bạn chuẩn bị hồ sơ, chứng từ chính xác và khai báo hải quan đúng quy định. Đối với một số loại hàng hóa đặc biệt, có thể có những yêu cầu riêng về thủ tục hoặc giấy phép.
- Lựa chọn tuyến đường và hình thức vận chuyển phù hợp: Cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố như loại hàng hóa, thời gian, chi phí, điều kiện đường xá để lựa chọn tuyến đường và hình thức vận chuyển phù hợp nhất. Nếu không chắc chắn, hãy tham khảo ý kiến của các chuyên gia logistics.
- Chuẩn bị dự phòng cho các rủi ro: Trong quá trình vận chuyển hàng hóa quá cảnh, có thể phát sinh những rủi ro không mong muốn, ví dụ như chậm trễ do tắc biên, kiểm tra hải quan kéo dài, hư hỏng hàng hóa, v.v. Hãy chuẩn bị sẵn sàng các phương án dự phòng để ứng phó với những tình huống này.
- Giữ liên lạc thường xuyên với các bên liên quan: Duy trì liên lạc thường xuyên với đơn vị vận chuyển, đại lý hải quan, và cơ quan hải quan để cập nhật tình hình lô hàng, giải quyết kịp thời các vấn đề phát sinh, và đảm bảo quá trình vận chuyển diễn ra thông suốt.
Dịch vụ hỗ trợ thủ tục hàng quá cảnh đi Campuchia – “Có bạn đồng hành, đường đi thêm dễ”
Nếu bạn cảm thấy quá trình làm thủ tục hàng quá cảnh đi Campuchia quá phức tạp và mất thời gian, hoặc bạn không có đủ kinh nghiệm và nguồn lực để tự thực hiện, thì việc sử dụng dịch vụ hỗ trợ thủ tục hàng quá cảnh là một lựa chọn thông minh.
Hiện nay, có rất nhiều công ty logistics và đại lý hải quan cung cấp dịch vụ này. Họ sẽ thay bạn thực hiện toàn bộ các thủ tục hải quan, chuẩn bị hồ sơ, khai báo, làm việc với cơ quan hải quan, vận chuyển hàng hóa, v.v. Bạn chỉ cần cung cấp thông tin và theo dõi tiến độ, mọi việc còn lại cứ để các chuyên gia lo.
Khi nào nên sử dụng dịch vụ hỗ trợ?
- Bạn là người mới bắt đầu và chưa có kinh nghiệm làm thủ tục hải quan hàng quá cảnh.
- Bạn không có thời gian hoặc nguồn lực để tự thực hiện thủ tục.
- Lô hàng của bạn phức tạp, có nhiều loại hàng hóa hoặc yêu cầu đặc biệt.
- Bạn muốn đảm bảo thủ tục được thực hiện nhanh chóng, chính xác và tránh rủi ro phát sinh.
Lời khuyên: Hãy lựa chọn đơn vị cung cấp dịch vụ uy tín, có kinh nghiệm và giá cả hợp lý. Tham khảo ý kiến từ bạn bè, đối tác hoặc tìm kiếm thông tin trên mạng để lựa chọn được đơn vị phù hợp nhất với nhu cầu của bạn nhé.
Kết luận: “Vạn dặm đường đi, khởi đầu từ bước chân”
Vậy là chúng ta đã cùng nhau “vượt qua” một “chặng đường” khá dài để tìm hiểu về thủ tục làm hàng quá cảnh đi Campuchia. Hy vọng rằng, với những hướng dẫn chi tiết và dễ hiểu mà mình chia sẻ, bạn đã có cái nhìn tổng quan và tự tin hơn khi bắt đầu “hành trình” làm hàng quá cảnh của mình.
Dù ban đầu có thể cảm thấy hơi “khó nhằn”, nhưng đừng nản lòng nhé. “Vạn dặm đường đi, khởi đầu từ bước chân”, chỉ cần bạn chuẩn bị kỹ lưỡng, tìm hiểu cặn kẽ, và luôn sẵn sàng học hỏi, thì chắc chắn bạn sẽ thành công thôi. Chúc bạn “thuận buồm xuôi gió” trên con đường chinh phục thị trường Campuchia nhé! Nếu có bất kỳ câu hỏi nào, đừng ngần ngại chia sẻ với mình ở phần bình luận bên dưới nha!